مکمل امگا ۳ و کاهش پرخاشگری : یافته‌های جدید از مرز دانش
مکمل امگا ۳ و کاهش پرخاشگری انسانی: یافته‌های جدید از مرز دانش
روغن ماهی چگونه به تعادل روانی کمک می‌کند؟
تهران – مرداد ۱۴۰۴ | منبع: The Guardian، Nature، Psychiatry Research، دانشگاه آکسفورد
در گامی مهم برای پیوند علوم تغذیه و سلامت روان، نتایج یک مطالعه علمی منتشرشده در سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که مصرف مکمل‌های غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا ۳ می‌تواند تا ۲۸٪ از میزان پرخاشگری و رفتارهای تهاجمی در افراد بکاهد. این یافته چشمگیر، بار دیگر نقش تغذیه را در بهبود وضعیت روانی و رفتاری انسان‌ها برجسته کرده است.
یافته‌های کلیدی تحقیق
مطالعه‌ای که در نشریه‌ی علمی Psychiatry Research منتشر شده، اثرات مکمل‌های امگا ۳ (به‌ویژه از نوع DHA و EPA) را در قالب یک کارآزمایی بالینی تصادفی کنترل‌شده بررسی کرده است. در این پژوهش:
بیش از ۲۰۰ شرکت‌کننده با زمینه‌های مختلف رفتاری مورد آزمایش قرار گرفتند.
مصرف روزانه مکمل‌های امگا ۳ به مدت چند هفته انجام شد.
کاهش معنادار ۲۸ درصدی در بروز خشم، تحریک‌پذیری، و پرخاشگری در گروه مداخله دیده شد.
این اثر حتی در افراد بدون اختلالات روانی بالینی نیز مشهود بود.
به گفته‌ی پژوهشگران، «این اولین بار است که به‌طور مستند نشان داده می‌شود مکمل‌های اسیدهای چرب امگا ۳ می‌توانند نه‌تنها به سلامت قلب و مغز کمک کنند، بلکه در مهار احساسات منفی و کنترل خشونت نقش مؤثر داشته باشند.»
نقش تغذیه در تنظیم رفتار: مغز چه می‌گوید؟
شواهد فزاینده‌ای نشان می‌دهند که مواد مغذی مانند امگا ۳ از طریق تنظیم مسیرهای نوروشیمیایی، به تعادل خلق‌وخو، کاهش استرس، و کنترل تکانه‌های رفتاری کمک می‌کنند.
مکانیسم‌های احتمالی عبارتند از:
افزایش فعالیت سروتونین: ناقل عصبی مرتبط با آرامش و کنترل هیجانات.
کاهش التهاب‌های عصبی: که در بروز عصبانیت و تحریک‌پذیری نقش دارند.
تأثیر مستقیم بر ساختار غشای سلول‌های مغزی.
پیش از این نیز در تحقیقات جداگانه‌ای، امگا ۳ با کاهش علائم اختلالاتی مانند اسکیزوفرنی، افسردگی و ADHD مرتبط شده بود.
کاربردهای بالینی و اجتماعی
کاربردهای بالقوه این یافته علمی تنها به زمینه‌های روان‌پزشکی محدود نمی‌شود. استفاده هدفمند از امگا ۳ می‌تواند در موارد زیر نیز تأثیرگذار باشد:
در کودکان و نوجوانان دارای مشکلات رفتاری یا بیش‌فعالی
در زندان‌ها و مراکز اصلاح و تربیت برای کاهش خشونت درون‌سازمانی
در خانواده‌ها، مدارس و مشاوره‌های زوج‌درمانی
در جوامع پرتنش یا بحران‌زده به‌عنوان مداخله‌ای ساده، کم‌هزینه و بی‌خطر
طبق گزارش The Guardian، دولت‌هایی مانند هلند، نروژ و ژاپن بررسی امکان افزودن امگا ۳ به رژیم غذایی جمعیت‌های خاص را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
منابع طبیعی امگا ۳
برای بهره‌مندی از این اسیدهای چرب ضروری، راه‌هایی طبیعی نیز وجود دارد. منابع سرشار از امگا ۳ شامل:
ماهی‌های چرب: سالمون، ساردین، تن، خال‌مخالی
دانه‌های روغنی: بذر کتان، چیا، گردو
روغن‌های گیاهی مفید: روغن زیتون بکر، روغن کتان
مکمل‌های غذایی: کپسول‌های روغن ماهی، روغن جلبک (ویژه گیاه‌خواران)
هشدار مصرف:
اگرچه این یافته‌ها نویدبخش هستند، اما کارشناسان تأکید می‌کنند که مصرف بی‌رویه یا خودسرانه مکمل‌ها، بدون مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه، ممکن است بی‌اثر یا حتی مضر باشد. افراد با مشکلات انعقادی، افرادی که داروهای رقیق‌کننده خون مصرف می‌کنند، یا کسانی که آلرژی غذایی دارند باید با احتیاط عمل کنند.
جمع‌بندی علمی:
.مکمل‌های امگا ۳، علاوه بر فواید گسترده قلبی و شناختی، نقش مؤثری در کاهش پرخاشگری و تنظیم رفتار دارند.
.این یافته، تغذیه را به‌عنوان ابزار پیشگیری و مداخله در سلامت روان برجسته می‌کند.
. استفاده آگاهانه از منابع طبیعی یا مکمل‌های معتبر، می‌تواند به ایجاد جامعه‌ای آرام‌تر، سازنده‌تر و کم‌تنش‌تر کمک کند.
