واکسن جدید آنفلوآنزای سگ تأیید شد؛ گامی بزرگ برای سلامت حیوانات خانگی
در ژوئیه ۲۰۲۵، سازمان بازرسی و ایمنی دامپزشکی ایالات متحده آمریکا (USDA) واکسن دوگانه TruCan Ultra CIV ساخت شرکت Elanco Animal Health را برای استفاده در سگ‌ها تأیید کرد. این واکسن با پوشش همزمان سویه‌های H3N2 و H3N8 ویروس Influenza A، نخستین واکسن آنفلوآنزای کانین محسوب می‌شود که چنین دامنه حفاظتی را ارائه می‌دهد. داده‌های کارآزمایی بالینی نشان داده‌اند که این واکسن علاوه بر اثربخشی ایمن‌زای قابل‌قبول، از بروز ضایعات پاتولوژیک ریوی نیز به‌طور کامل جلوگیری کرده و در دامنه وسیعی از نژادها و گروه‌های سنی سگ‌ها قابل استفاده است. فناوری PureFil™ به کار رفته در تولید این واکسن موجب بهبود تحمل‌پذیری آن نیز شده است. این پیشرفت می‌تواند نقش مؤثری در پیشگیری از شیوع‌های منطقه‌ای و جلوگیری از اختلال عملکرد مراکز درمانی و پناهگاه‌های حیوانی ایفا کند.
ویروس آنفلوآنزای کانین (CIV) یکی از عوامل اصلی بروز بیماری‌های تنفسی در سگ‌ها محسوب می‌شود. از میان سویه‌های مختلف ویروس آنفلوآنزای A، دو سویه H3N2 و H3N8 شایع‌ترین گونه‌هایی هستند که در سراسر ایالات متحده و بخش‌هایی از آسیا و اروپا گزارش شده‌اند. علائم بالینی این بیماری شامل سرفه خشک مداوم، آب‌ریزش بینی، تب، بی‌حالی و در موارد شدید، پنومونی می‌باشد.
با توجه به افزایش موارد ابتلا در نژادهای براکی‌سفالیک و افزایش تراکم سگ‌ها در مراکز نگهداری، نیاز به راهکار ایمن‌سازی مؤثر با طیف حفاظتی گسترده‌تر بیش از پیش احساس می‌شود. واکسن TruCan Ultra CIV به عنوان واکسنی بای‌والانته (دو سویه‌ای) پاسخی مستقیم به این نیاز بالینی است.
مواد و روش‌ها
برای ارزیابی اثربخشی و ایمنی واکسن TruCan Ultra CIV، مجموعه‌ای از مطالعات پیش‌بالینی و بالینی تحت نظارت USDA انجام شد. در این مطالعات:
-
گروه‌های کنترل و تجربی شامل سگ‌های سالم از نژادها و گروه‌های سنی متنوع مورد استفاده قرار گرفتند؛
-
حیوانات گروه تجربی دو دوز واکسن به حجم ۰.۵ میلی‌لیتر دریافت کردند؛
-
سپس در معرض چالش ویروسی با سویه H3N2 قرار گرفتند؛
-
معیارهای ارزیابی شامل بروز علائم بالینی، شیوع ویروسی (viral shedding)، میزان ضایعات ریوی در کالبدگشایی، و ارزیابی ایمنی سلولی و هومورال بودند؛
-
برای افزایش تحمل‌پذیری، از فناوری نوین PureFil™ در تولید واکسن استفاده شد که میزان ناخالصی‌ها و مواد تحریک‌کننده سیستم ایمنی را به حداقل می‌رساند.
نتایج
-
اثربخشی ایمنی‌شناختی
بررسی سرولوژیک نشان داد که آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده علیه هر دو سویه H3N2 و H3N8 در ۹۷٪ از حیوانات گروه واکسینه‌شده پس از ۲ هفته به‌طور معنادار افزایش یافتند. تمامی ۳۳ ایزوله بالینی مورد آزمایش توسط پادتن‌های تولیدشده مهار شدند. -
پیشگیری از ضایعات ریوی
در بررسی کالبدگشایی حیوانات، هیچ‌گونه شواهدی از ادم ریوی، هموراژی یا ارتشاح سلول‌های التهابی در بافت ریه در گروه واکسینه‌شده مشاهده نگردید. در مقابل، گروه کنترل به‌طور متوسط ۳.۲ نمره از ۵ در شاخص آسیب ریوی داشتند. -
کاهش توان انتقال ویروس
میزان دفع ویروس از ترشحات بینی و بزاق به‌طور چشمگیری در سگ‌های واکسینه‌شده کاهش یافت. این موضوع نشان‌دهنده کاهش احتمال انتقال افقی ویروس در محیط‌های پر تراکم است. -
پروفایل ایمنی و تحمل‌پذیری
واکسن در کلیه گروه‌های سنی (از توله‌ها تا سگ‌های سالخورده) و نژادهای مختلف بدون بروز عوارض جانبی جدی (نظیر آنافیلاکسی، تب شدید یا بی‌اشتهایی پایدار) تحمل‌پذیر گزارش شده
بحث و تحلیل
نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که واکسن TruCan Ultra CIV از حیث اثربخشی و ایمنی گامی فراتر از واکسن‌های پیشین برداشته است. واکسن‌های قبلی تنها علیه یکی از سویه‌های H3N2 یا H3N8 طراحی شده بودند که در مواردی با ناکامی در مهار سویه غالب همراه بودند.
پوشش بای‌والانته این واکسن، به‌ویژه در شرایطی که سویه‌های مختلط یا جهش‌یافته در حال چرخش در جامعه سگ‌ها هستند، یک مزیت بالینی محسوب می‌شود. فناوری PureFil™ نیز توانسته پروفایل واکنش‌های ناخواسته را بهبود داده و موجب افزایش رضایت دامپزشکان در تجویز این فرآورده گردد.
همچنین کاهش قابل‌توجه در دفع ویروس و بروز ضایعات ریوی، نقش مهمی در پیشگیری از پاندمی‌های محلی در مراکز نگهداری حیوانات خانگی ایفا خواهد کرد.
با توجه به یافته‌های حاصل از مطالعات آزمایشگاهی و بالینی، واکسن TruCan Ultra CIV گزینه‌ای ایمن، مؤثر و کاربردی در برنامه‌های ایمن‌سازی جمعی سگ‌ها به شمار می‌رود. این فرآورده علاوه بر تأمین حفاظت گسترده، می‌تواند به‌عنوان بخشی از استراتژی جامع کنترل بیماری‌های تنفسی در سگ‌ها در نظر گرفته شود. انتظار می‌رود با عرضه این واکسن در نیمه دوم سال ۲۰۲۵، نرخ واکسیناسیون عمومی افزایش یابد و بروز اپیدمی‌های تنفسی در سگ‌ها به‌طور معنادار کاهش پیدا کند.
